Essays

De komende tijd vullen we dit online archief, speciaal voor leden, met pareltjes uit uitverkochte Nexus-nummers. Als u zich inschrijft voor onze speciale nieuwsbrief, krijgt u, zodra er een nieuw essay te lezen is, een mailtje met een persoonlijke aanbeveling. Inschrijven kan hier. Nog geen lid? Bekijk hier de voordelen.

Nieuw: U kunt nu ook Engelstalige essays lezen in ons online archief. Ga daarvoor naar de Engelse kant van onze site. Hebt u toegang tot het Nederlandse archief, dan hebt u ook toegang tot de Engelse teksten.

Thema

Hermes

Literatuur

Olga Tokarczuk

Hoe vertalers de wereld redden

Vertalers en tolken fungeren in wezen als priesters en priesteressen in Hermes’ tempel, omdat hun werk de goddelijke essentie raakt: het verbinden van mensen via hun talen, zelfs over hun talen heen om zo de menselijke ervaring van de ene cultuur naar de andere over te dragen
sjestov2

Filosofie

László F. Földényi

Lev Sjestov: filosoof van het radicale optimisme

Lev Sjestov was een van de merkwaardigste filosofen van onze eeuw. Een zeer vertwijfelde existentialist, die tegelijk een man vol geloof was; een filosoof die zowel in de twintigste eeuw als in de wereld van het Oude Testament leefde
nutteloos

Literatuur, Samenleving

Nuccio Ordine

Over domheid en nut

Tijd besteden aan iets nutteloos wil zeggen onze dag en ons leven menselijker maken.
landweg-in-de-provence-bij-nacht-vincent-van-gogh-44552-copyright-kroller-muller-museum

Laura de Bie over Martin Heidegger

Brief aan Van Gogh

Winnaar schrijfwedstrijd Nexus Connect 2023
Gertrude Stein and Alice B. Toklas

Joshua Vissers over Gertrude Stein

Brief aan Van Gogh

Tweede prijs schrijfwedstrijd Nexus Connect 2023
Rilke

Literatuur

Jacq Vogelaar

Roman van innerlijke gebeurtenissen

De idee van Malte is minder in uitspraken te zoeken dan in de tekst als geheel, in het feit dat het aantekeningen zijn en géén dagboek, géén novelle of roman, in het feit dat er geen hechte constructie, ook geen geheime, aanwezig is, en dat de schriftuur zowel in thematiek als in structuur geleid wordt door een zweverige opvatting van de tijd.
Van Gogh, Pair of Shoes, 1886

Filosofie, Kunst, Samenleving

Lesley Chamberlain

Van Gogh en het licht om een paar schoenen

We kunnen Heidegger beschouwen als de filosoof die onder woorden wist te brengen wat in de kunst al over het bestaan was ontdekt toen Van Gogh in de Borinage het potlood oppakte, en het in Arles verruilde voor een penseel.
schouders

Cultuur, Geschiedenis

Paul Claes

Antieke reuzen

Iedereen bouwt voort op wat voorgangers hebben gezegd, het nieuwe is niet denkbaar zonder het oude, cultuur en kennis zijn cumulatief.
Nietzsche-Van-Gogh-Nexus2023

Rob Riemen

Tomb or Treasure? Nietzsche and Van Gogh discuss The Future of Western Civilization

Ter gelegenheid van de Nexus-conferentie 2023
zweig-nb

Geschiedenis, Humanisme

Stefan Zweig

De Europese gedachte

Spinoza schilderij

Filosofie, Samenleving

Jonathan I. Israel

De metaforische terugkeer van Spinoza

De kern van de lessen die Spinoza ons leert, bestaat uit zijn beginsel van tolerantie, dat samenhangt met het hooghouden van de vrijheid van gedachte en van meningsuiting.
klimt muziek

Kunst, Muziek

Pieter Bergé

Mahlers ‘Abschied’ en de transformatie van de tijd

Waar het Mahler fundamenteel om te doen is, in Der Abschied, is de transfiguratie van de tijd, de onmerkbare versmelting van het ondermaanse met de eeuwigheid.
Woolf-reading

Literatuur

Virginia Woolf

Hoe lees je een boek?

Het lezen van een roman is een moeilijke en uiterst complexe kunst.
fleurs

Kunst, Samenleving

Richard Wolin

Kunst en democratie in de 21e eeuw

Niemand heeft het probleem van de lamlendigheid van de hogere cultuur tegenover het kwaad beter geschilderd dan Thomas Mann.
abruzzo

Biografie

Natalia Ginzburg

Winter in de Abruzzen

keynes

Politiek, Samenleving

John Maynard Keynes

Economische perspectieven voor onze kleinkinderen

Eliot

Poëzie

Benno Barnard

Gaat het werk van T.S. Eliot over zijn eigen leven?

Waar Eliot is, is de twintigste eeuw.
prometheus

Samenleving

Simone Weil

Essays over revolutie en macht

Er bestaat vandaag de dag een magisch woord, dat in staat lijkt te zijn alle leed goed te maken, alle toekomstige mogelijkheden samen te ballen: het woord revolutie.
hevelius

Geschiedenis, Samenleving

David Armitage & Jo Guldi

Weg van het kortstondig verleden

De geschiedwetenschap zou de leverancier van tegengif tegen het kortetermijndenken moeten zijn. Zij kan op basis van kennis van het verre verleden aanwijzingen over de verre toekomst geven.
violin

Muziek

Hermann Hesse

Concert van een virtuoos

schommelen1

Geschiedenis, Samenleving

Darrin McMahon

Dringen op de kortste weg naar het geluk

Waar komt onze hedendaagse obsessie met geluk vandaan? Een genealogie van het geluksbegrip.
bouquinistes

Javier Marías

Bijzonder maar veronachtzaamd

Het is nu alleen mogelijk om trots ‘Ik ben Europeaan!’ te verkondigen als je kijkt naar wat het continent heeft voortgebracht — en nog steeds voortbrengt — aan literatuur, filosofie, wetenschap, muziek, schilderkunst, architectuur.
schiller art

Filosofie, Geschiedenis

Friedrich Schiller

De broodgeleerde en de filosofische geest

Wat betekent wereldgeschiedenis en met welk doel bestudeer je haar?
achilles

Literatuur, Poëzie, Politiek

Simone Weil

De Ilias of het gedicht van de kracht