Nexus 10

De moderne westerse massa-media geven een vertekend beeld van de islam. Door het uitvergroten van fundamentalistische gewelddaden en het verzwijgen van b.v. het Israëlische geweld tegen Palestijnen wordt de kloof tussen de westerse wereld en de islam steeds groter. Hierin kan alleen een beter begrip van de islamitische wereld en haar ontwikkeling een verandering ten goede brengen.

In een samenleving, waarvan de leden in een diepe crisis verkeren, is een diepgaand en heftig conflict over de beginselen van vernieuwing welhaast onvermijdelijk.

Eeuwenoude, uit de geschiedenis van de confrontatie tussen christendom en islam ontstane stereotypen, vormen nog steeds de inhoud van wat men in de westerse wereld over de islam weet. Negatieve beeldvorming is hiervan het gevolg, die dan weer een werkelijke open ontmoeting met de islam in de weg staat.

Niet zozeer de islam zelf als de kunstmatig gecreëerde angst voor de islam is het werkelijke gevaar van de westerse democratie.

Het in 1978 gepubliceerde boek Orientalism heeft zeer veel reacties losgemaakt. In het westen werd de analyse van de constructies van een stereotiep beeld van de “Oriënt” overwegend gunstig ontvangen, maar in de Arabische wereld is men nog aan intellectuele nuancering van een beeldvorming toe.

Het verschil tussen de Arabische en alle andere reacties op Orientalism toont volgens mij nauwkeurig aan hoe tientallen jaren van gemis, frustratie en gebrek aan democratie het intellectuele leven in de Arabische regio hebben aangetast.

Het wordt de hoogste tijd dat de grote verdiensten van de islamitische wetenschap voor de ontwikkeling de westerse wetenschap wordt erkend en dat westerlingen zich bewust worden van hun verplichtingen aan de moslims.

Het tot stand komen van het vertekende beeld van de islam ging voor het grootste gedeelte vooraf aan de assimilatie van islamitische wetenschap, geneeskunde en filosofie.

Het is noodzakelijk om de joodse en islamitische geschiedenis en cultuur in de Europese geschiedenis en cultuur te integreren. Dan zal Europa een open gemeenschap kunnen worden, die niet eenzaam haar identiteit moet verdedigen.

Als het nog altijd gewoon is naoorlogse joodse gemeenschappen in West-Europa als een restant te beschouwen dan lijkt het me nog gewoner de gemeenschappen van islamitische immigranten en hun kinderen als een invasieleger te zien.

Het moderne stadsleven is bij uitstek geschikt om vreemdelingen te absorberen. Niettemin staat tegenover de openheid van de westerse stadscultuur ook de vrees door de vreemden te worden geannexeerd. De Januskoppen van aantrekkingskracht van het vreemde en angst voor hiervoor houden elkaar voorlopig in evenwicht.

De stad is de plaats van plezier en gevaar, van kansen en dreiging. Ze trekt aan en stoot af en kan het ene niet doen zonder het andere.

De vele intellectuelen en half-intellectuelen, die Berlijn als nieuwe hoofdstad van het Duitse keizerrijk aantrok, konden vaak hun draai niet vinden en zochten steun en inspiratie in anarchistische kringen, die vanwege de strenge anti-socialistische wetgeving ondergronds moesten opereren.

Er waren zoveel redenen waarom jonge bohemiens zich in Berlijn in de jaren negentig vervreemd voelden dat men kan zeggen dat anemie overgedetermineerd was.