Nexus 2
Tijdschrift Nexus

Nexus 2

Nexus 2 bevat essays over uiteenlopende onderwerpen. Jean-Marc Piret schrijft over de rol van religie in de geseculariseerde samenleving, K. Enenkel overdenkt het actieve en contemplatieve leven van Petrarca, R.G. Fuks-Mansfeld analyseert de ondergang van het Oost-Europese jodendom, Herman Servotte beziet de nieuwe uitdrukkingsmogelijkheden van religieuze gevoelens in het werk van T.S. Eliot en W.H. Auden, Hans van der Ploeg plaatst de rechtvaardiging van zelfmoord in een historische context, en ten slotte schrijft Maria Brouwer over Schumpeters visie op het kapitalisme.

Inhoudsopgave

Burgerreligie

De religieuze 'fundering' van de liberale rechtsstaat

Na een filosofische verkenning van de begrippen staatsrecht en staatsmacht wordt een poging ondernomen om de rol van de religie in de geseculariseerde samenleving te definiëren.

Het eindprodukt van het verlichtingsproces is een geseculariseerde politieke cultuur waarin het hebben van burgerrechten volledig losgekoppeld is van de religieuze geloofsbelijdenis.

Humanisme en cultuurkritiek

De discussie over de levensvormen in de Renaissance

Aan de hand van leven werken van de Italiaanse dichter en humanist Fracesco Petrarca worden zijn ideeën over het actieve en contemplatieve leven uiteengezet.

Wie denkt tegenwoordig nog grondig na over de vraag, welke levensvorm hij zou moeten kiezen?

Satan in het sjtetl

Een terugblik op leven en werk van Jitschol Bashevis Singer

In leven en werk van de Jiddisje schrijver wordt de ondergang van het Oosteuropese jodendom weerspiegeld, maar tevens pogingen ondernomen om een nieuw cultureel leven op te bouwen na de holocaust.

In verschillende van zijn meesterlijke korte verhalen roept hij onromantisch de wereld van gisteren op.

Literatuur na de dood van God

Een analyse van het werk van T.S. Eliot en W.H. Auden toont hun streven naar nieuwe uitdrukkingsmogelijkheden van religieuze gevoelens.

Het gaat dan om auteurs, al dan niet gelovig opgevoed, die minstens in hun beginperiode de dood van God hebben meegemaakt, maar die zich gaandeweg een nieuwe toegangsweg tot het religieuze hebben bevochten.

Hoe de 'Romeinse dood' in discrediet raakte

Zelfmoord werd in de antieke oudheid als gerechtvaardigde uitweg uit een individuele of collectieve noodsituatie beschouwd. Pas in de vierde eeuw werd het christendom kritischer ten opzichte van suïcide en het taboe werkt nog steeds door.

Voor het morele oordeel over zelfmoord moet men bij de filosofen en de theologen zijn.

Joseph A Schumpeter

De econoom van het ondernemerschap

De theorieën van de Oostenrijkse econoom beleven thans weer een renaissance. In het artikel worden de redenen hiervoor uiteengezet.

Het kapitalisme is volgens Schumpeter economisch gezien een stabiel en springlevend systeem dat een ongekende welvaart heeft gebracht voor velen.