Essays

De komende tijd vullen we dit online archief, speciaal voor leden, met pareltjes uit uitverkochte Nexus-nummers. Als u zich inschrijft voor onze speciale nieuwsbrief, krijgt u, zodra er een nieuw essay te lezen is, een mailtje met een persoonlijke aanbeveling. Inschrijven kan hier. Nog geen lid? Bekijk hier de voordelen.

Nieuw: U kunt nu ook Engelstalige essays lezen in ons online archief. Ga daarvoor naar de Engelse kant van onze site. Hebt u toegang tot het Nederlandse archief, dan hebt u ook toegang tot de Engelse teksten.

Theme

tristan

Kunst

Bryan Magee

Het geheim van Tristan und Isolde

Muzikaal gezien is de opera een concretisering van Schopenhauers doctrine dat het bestaan een ‘web’ is van onbevredigbare verlangens
petrarca2

Literatuur

Francesco Petrarca

Ouderdom en schrijverschap

Ouderdom betekent voor het lichaam ziekte, maar voor de geest gezondheid
Petrarca

Literatuur

Frans van Dooren

Petrarca als briefschrijver

De stijl van Petrarca’s brieven draagt een eigen stempel: geen levenloze imitatie van andermans schrijftrant, maar de expressie van een creatieve eigenzinnigheid.
Govaert-Flinck-sherperdess

Kunst, Literatuur

G.K. Chesterton

Een pleidooi voor porseleinen herderinnetjes

Ieder beroep zou beslist een ideaalbeeld van gezondheid en geluk moeten kennen
Habermas

Cultuur, Geloof

Jürgen Habermas

Een ‘postseculiere’ samenleving – wat betekent dat?

In het kielzog van de kritiek op een eurocentrische blik is er sprake van ‘het einde van de seculariseringstheorie’
large_03.-Rory-Stewart

Politiek

Rory Stewart

Beschaving begint in de buurt

Plaatselijke leiders kunnen de vervreemding en de abstractheid van internationale projecten vermijden.
Job_Rebuked_by_His_Friends

Geloof

Moshe Halbertal

De theoloog en de rouwende

Wij beleven de werkelijkheid vanwege de ervaring van het kwaad en niet andersom.
muses2

Cultuur, Geschiedenis

George Steiner

Het vaarwel van de muzen

Het Europese humanisme bleek machteloos tegenover de bestialiteit. Deze bestialiteit ontstond precies in het hart van de hogere cultuur.
notredame

Cultuur, Geloof

Marcel Proust

De dood van de kathedralen

Kathedralen zijn niet alleen de mooiste monumenten van onze kunst, maar ook de enige die nog hun integrale leven leiden.
Klimt_Bloch-b

Kunst

Robert Hughes

Een verdediging van het onschatbare

De grenzen van de kunst worden bepaald door uitmuntendheid. Er zijn manieren om die te interpreteren, maar geen manier om eraan voorbij te gaan.
il_fullxfull.1429560680_49hl

Cultuur, Literatuur

Arnon Grunberg

Een festijn van kortstondige hoop

Wie de ironische levenshouding verwerpt of gewoon blind is voor de ironie, zal haar tegenkomen als tragedie.
Mihail Sebastian

Geschiedenis, Politiek

Peter Gay

Getuige van het fascisme

Hoewel in levensgevaar, bleef Sebastian in Roemenië om getuige te zijn van het leven onder het fascisme.
Michael Ignatieff

Politiek

Michael Ignatieff

Een politiek humanisme voor de 21e eeuw

Elke waarde die tot het uiterste wordt nagestreefd, zal tot tirannie leiden.
camusletter

Literatuur

Koen Schouwenburg

Brief aan Albert Camus

Met deze brief aan Albert Camus won Koen Schouwenburg onze essaywedstrijd 2018.
large_Fukuyama-3

Politiek

Francis Fukuyama

Op zoek naar identiteit

Het vacuüm in de kern van de liberale democratie is snel gevuld geraakt door de moderne identiteitspolitiek.
marilynne robinson

Geloof, Wetenschap

Marilynne Robinson

Een lofzang op de menselijke ziel

De grote levensvragen zijn nog net zo onbeantwoord als toen de Babyloniërs naar de sterren zijn gaan kijken.
poesjkin1

Literatuur

Joseph Frank

Twee voordrachten over Poesjkin

Het was in een bedreigende sfeer dat de intelligentsia bijeenkwam ter ere van Poesjkin, een groot symbool van nationale eenheid (hoopten ze).
Milan_Kundera-klein

Politiek

Milan Kundera

De tragedie van Midden-Europa

De echte tragedie van Midden-Europa is niet Rusland, maar Europa: het Europa dat stond voor een waarde.
fail

Cultuur

Allan Janik

Nadenken over falen

Voor een wijs mens is er ook in het grootste succes altijd een element van mislukking
tsjechov

Literatuur

Tatjana Tolstaja

Liefde en zee

Wat met Tsjechovs hoofdpersoon gebeurt, komt neer op een metamorfose, zonder enige reden.
Mario-Vargas-Llosa

Literatuur

Mario Vargas Llosa

Pas op voor Elizabeth Costello!

Literatuur maakt lezers niet gelukkiger of beter of slechter. Wél scherpzinniger.
NEX020611

Literatuur

John Coetzee

Het probleem van het kwaad

Is de kunstenaar wel echt de held die hij voorgeeft te zijn?
Creation of Adam

Geschiedenis

Hermann von der Dunk

De Verlichting en de liberale vrijheidsillusie

Het pure individualisme is als illusie ontmaskerd, maar in de Verlichting lag dat idee dan ook ingebed in een goddelijke kosmische orde.
geld

Cultuur

Natalia Ginzburg

De kleine deugden

Onze kinderen zullen denken dat geld stom is, wat je als kind terecht moet denken.