Geschiedenis, Samenleving
Luuk Bouwman
De Propagandist
Het rücksichtslos najagen van eigenbelang en het afschuiven van elke verantwoordelijkheid op de Duitsers blijkt in De Propagandist de kern van het probleem te zijn.
Schatkamer
Welkom in onze digitale Schatkamer. Hierin verschijnen onder andere de mooiste essays uit het Nexus-archief, besprekingen van nieuwe boeken of films en video-opnamen van onze activiteiten.
Schrijft u zich in voor de speciale Schatkamernieuwsbrief, dan ontvangt u hoogstens eens per week een mail met een persoonlijke aanbeveling zodra we iets nieuws hebben toegevoegd aan de Schatkamer.
Inschrijven voor de Schatkamernieuwsbrief
Politiek, Samenleving
Hans Ulrich Jessurun d'Oliveira
Vivos voco, mortuos plango
Iemand die in de overzichtelijke naoorlogse tijd in Nederland leeft, is geen knip voor zijn neus waard is als hij zijn mond niet open durft te trekken als hij vindt dat de overheid zich dingen permitteert die niet deugen.
Cultuur, Filosofie, Humanisme
Henk Smeijsters
Tijdloze wijsheden voor een beter leven
Met Tijdloze wijsheden heeft Smeijsters’ vorige werk, Hoe je een beter mens wordt, een waardig vervolg gekregen. Beide zijn tot stand gekomen vanuit de diepe overtuiging dat sommige inzichten het waard zijn om behouden te blijven.
Cultuur, Filosofie, Humanisme
Alain Finkielkraut
De essentie is aan het verdwijnen
Het nieuwe idee van de gelijkheid is dat er niet langer zoiets als ‘de essentie’ bestaat. We leven op een platte wereld, waarin het onderwijs niet kan overleven. De Verlichting wordt door haar eigen karikatuur, haar eigen golem vernietigd.
Filosofie, Geschiedenis
Ingrid Rowland
Naar buiten, de grot uit
Zo’n vierentwintighonderd jaar geleden beschreef Plato in zijn dialoog De staat een fictieve rij gevangenen die in een grot zat vastgeketend. Ze waren zo aan hun omgeving gewend dat de flakkerende schaduwen op de wand van de grot net zo reëel leken als concrete voorwerpen en levende wezens.
Filosofie, Geschiedenis
Mieke de Vos en Michiel Leezenberg
Zorg goed voor je ziel
Tegen de clichés in laten De Vos en Leezenberg zien dat oud-Griekse filosofie niet alleen een mannending was, en dat het dominante beeld van deze periode toe is aan een grondige herziening. De denksters uit dit boek illustreren dat filosoferen over allerlei onderwerpen – van metafysica tot het huishouden – past in een doordachte manier van leven.
Filosofie, Samenleving
Ype de Boer
Een filosofisch rariteitenkabinet
Wat hebben Pinokkio, franciscaanse monniken, liefde en archeologie met elkaar te maken? Al deze zaken spelen een rol in het oeuvre van de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben.
Cultuur, Kunst
Marjoleine de Vos
Een krachtige liefde voor het leven
Uiteraard is er ook verdriet en ellende, maar we gaan die niet voor onszelf onoverkomelijk noemen en alles in grijstinten zien. Je moet vrolijk zijn. Je verheugen in wat er ook is.
Geschiedenis, Politiek, Samenleving
Edward Said
Terugblik op ‘Orientalism’
Het centrale argument in dit alles is dat, zoals Vico ons leert, de geschiedenis van de mensheid wordt gemaakt door mensen. En zoals de strijd om de heerschappij over grondgebied deel uitmaakt van die geschiedenis, geldt dat ook voor de strijd om historische en sociale betekenis. Elk tijdperk, elke samenleving schept zijn eigen ‘anderen’.
Geschiedenis, Oorlog, Politiek
Stories of Palestinian Lives and Cultures
Daybreak in Gaza
A crucial contribution to contemporary debates surrounding the Israeli-Palestinian conflict in light of its recent escalation in October 2023. It echoes Edward Said’s 1984 essay, ‘Permission to Narrate’, which criticizes the censoring of the Palestinian perspective and reclaims the right of Palestinians to tell their side of the story.
Literatuur, Politiek, Samenleving
Ali Smith
Gliff
Het boek van Smith kruipt onder je huid, omdat de wereld in Gliff niet zo erg ver van de onze ligt. De surveillancestaat die in het boek wordt beschreven doet denken aan praktijken die in verschillende landen al op grote schaal worden gebezigd.
Samenleving, Wetenschap
Evgeny Morozov
‘Slim’ is het nieuwe ‘dom’: de gevaren van solutionisme
Wie er tegenwoordig naar streeft de wereld te veranderen, komt onherroepelijk in de verleiding de oplossing voor ieder voorkomend probleem te zoeken in méér technologie.
Cultuur, Geschiedenis, Politiek, Samenleving
László F. Földényi
Der lange Schatten der Guillotine
Met zijn boek toont de Hongaarse cultuurhistoricus László Földényi de geboortepijnen van een nieuw en vooruitstrevend tijdperk dat zich wil lostrekken, vaak met geweld, van het oude.
Cultuur, Filosofie, Samenleving
Theodore Dalrymple
Zin in problemen
Als alle mogelijke bronnen van transcendentale zingeving zijn afgesloten, hoeft het niemand al te zeer te verbazen dat materiële vooruitgang – waarvan ik het belang overigens niet wil bagatelliseren – niet gepaard gaat met de maatschappelijke weldaden die er ooit van werden verwacht.
Cultuur, Humanisme
Andrea Marcolongo
Brief aan een jonge humaniste
Dankzij de kunst van het leven, het lijden, het vallen, het genieten en het nadenken die de klassieken je met hun drieduizend jaar aan geschiedenis hebben bijgebracht, kun je de toekomst tegemoet treden met de moedige en heldere blik waarmee Odysseus de onbekende zee trotseerde en koers bleef houden richting Ithaka.
Biografie, Cultuur, Filosofie
Carol Atack
Plato: A Civic Life
Lezen over Plato’s leven blijft als het leggen van een puzzel waaruit het midden ontbreekt. In de biografie van Atack lezen we over opvoeding in het oude Athene, een cultuurgeschiedenis van de Atheense adolescent, een minutieus overzicht van bronnen rondom Socrates’ proces, veroordeling en gedwongen zelfmoord, en over de opkomst van de spanning tussen retorisch vernuft en filosofische waarheidsdrang in politiek en het openbaar spreken.
Politiek, Samenleving
Leon Wieseltier
De grote lastercampagne
De autoritaire denkers op links en rechts hebben gelijk: liberale progressieven versperren hun inderdaad de weg. We begrijpen de verlokkingen van het populisme maar al te goed en we herinneren ons de gevolgen ervan maar al te levendig om niets te doen.
Filosofie, Geschiedenis, Politiek
Robert D. Kaplan
De geopolitieke tragedie
Volgens Kaplan ontbreekt het Amerikaanse beleidsmakers aan een ‘tragische geest’, die hen had kunnen behoeden voor de hoogmoed en zelfoverschatting die de VS naar Irak leidden. Hij stelt dat een voorzichtiger en terughoudender buitenlandbeleid, gebaseerd op een tragisch wereldbeeld, ontelbare mensenlevens had kunnen redden.
Europa, Politiek, Samenleving
Marijn Kruk
Opstand
In zijn boek onderzoekt Kruk een bont gezelschap van radicaal-rechtse denkers, politici en activisten die zich tegen de moderne liberale democratie keren.
Filosofie, Politiek, Samenleving
Alain Badiou
Hoe de wereld te veranderen?
De kracht van een gebeurtenis ligt in het onthullen van iets van de wereld dat verborgen of onzichtbaar was doordat het door de wetten van die wereld aan het oog werd onttrokken.
Filosofie, Geschiedenis
Andrea Marcolongo
Nu ik Hans Castorp ben…
De mythe van de Argonauten herinnert ons er meer dan ooit aan dat we op de wereld zijn om grootse daden te verrichten in die typisch Griekse betekenis van heroïek. Dan heb ik het niet over superhelden zoals ze in stripboeken voorkomen, maar over heroïsche mannen en vrouwen die de baas zijn over hun eigen leven.
Geschiedenis, Oorlog, Politiek
Nicolas Baverez
De vrijheid is een strijd
Laten we niet toegeven aan angst en wanhoop. Laten we ophouden te sjoemelen met de waarheid, onszelf voor de gek te houden, onderling verdeeld te zijn. Laten we de democratie opnieuw uitvinden, laten we ons opnieuw voornemen om die op te bouwen en te verdedigen. Vrijheid is minder dan ooit iets vanzelfsprekends; ze is meer dan ooit een gevecht.
Europa, Geschiedenis, Politiek
Tom de Bruijn
Hoogmoed en onmacht
De constante spanningen tussen nationale en Europese belangen, bevoegdheden en besluitvormingsprocedures, maken het buitengewoon lastig om een coherente strategie op te stellen en uit te voeren. Dat maakt De Bruijns boodschap misschien enigszins bedrukkend, maar zeker niet minder belangrijk. Zonder politieke hervormingen zal Europa nooit een grootmacht worden en haar lot in eigen handen kunnen nemen.
Cultuur, Politiek, Samenleving