Leestafel

Op de Nexus Leestafel bespreken ervaren kenners en jonge talenten actuele beschouwingen, klassieke werken en baanbrekende studies over kunst, cultuur, geschiedenis, politiek en filosofie.

Theme

Cadeaus vk

Cultuur, Geschiedenis, Samenleving

Emilia Menkveld en Maurits Lesmeister

Cadeaus

De antieke Griekse en Romeinse samenlevingen waren gecompliceerd en gelaagd: dat weerspiegelt zich in wat de mensen aan elkaar en de goden gaven en hoe ze daarover schreven.
Mathijsen Betje Wolff sit

Biografie, Geschiedenis, Literatuur

Marita Mathijsen

Een vrije geest

We krijgen zowel Betjes grote schrijfcarrière als haar herkenbare menselijkheid in al hun vele facetten te zien. Hierdoor wordt de voorheen vrij abstracte figuur van de schrijfster meer dan tweehonderd jaar na haar dood weer helemaal echt.
De sonnetten aan Orpheus site

Literatuur, Poëzie

Rainer Maria Rilke

De sonnetten aan Orpheus

Een centraal thema in de sonnetten is artistiek scheppen, preciezer de dichtkunst. Rilke zet Orpheus neer als een soort mythisch model van de dichter. In Metamorfosen van Ovidius daalt de dichter, zanger en lierspeler Orpheus af in de onderwereld. In dit verhaal zitten meerdere thema’s die we terugvinden in de sonnetten – zang, kunst, transformatie, leven en dood.
Een oefening in leven site

Filosofie

Pablo M. Lamberti

Een oefening in leven

Lamberti stelt dat het praktiseren van de filosofie vergelijkbaar is met het leren bespelen van een instrument; het bestaat niet enkel uit reflectie maar vraagt ook om fysieke en innerlijke inspanning.
Mathieu Segers Europa site

Europa

Mathieu Segers

Europa en het idee uit de toekomst

De Amerikanen stonden aan de wieg van de geboorte van het politieke naoorlogse Europa en nu staan we er alleen voor. De zwaarte van het moment dwingt ons om ons af te vragen: kunnen we dat volhouden en wat vraagt dat van ons Europeanen?
Wieringa-vierkant

Samenleving

Tommy Wieringa

Optimisme zonder hoop

Elke catastrofe neemt volgens Wieringa het zicht op de toekomst tijdelijk weg, maar als ‘de vijand eenmaal is verslagen en de wapens zwijgen, de pandemie is uitgewoed of de beurs weer opveert, dan keert ook de toekomst terug.’ Bij de klimaatcrisis is het echter ‘de toekomst zelf die ons haar beeld ontzegt.’
Bouwman-vierkant

Geschiedenis, Samenleving

Luuk Bouwman

De Propagandist

Het rücksichtslos najagen van eigenbelang en het afschuiven van elke verantwoordelijkheid op de Duitsers blijkt in De Propagandist de kern van het probleem te zijn.
Scherm_afbeelding 2025-04-04 om 15.32.16

Cultuur, Filosofie, Humanisme

Henk Smeijsters

Tijdloze wijsheden voor een beter leven

Met Tijdloze wijsheden heeft Smeijsters’ vorige werk, Hoe je een beter mens wordt, een waardig vervolg gekregen. Beide zijn tot stand gekomen vanuit de diepe overtuiging dat sommige inzichten het waard zijn om behouden te blijven.
Zorg goed voor je ziel 2

Filosofie, Geschiedenis

Mieke de Vos en Michiel Leezenberg

Zorg goed voor je ziel

Tegen de clichés in laten De Vos en Leezenberg zien dat oud-Griekse filosofie niet alleen een mannending was, en dat het dominante beeld van deze periode toe is aan een grondige herziening. De denksters uit dit boek illustreren dat filosoferen over allerlei onderwerpen – van metafysica tot het huishouden – past in een doordachte manier van leven.
AGAMBEN.1

Filosofie, Samenleving

Ype de Boer

Een filosofisch rariteitenkabinet

Wat hebben Pinokkio, franciscaanse monniken, liefde en archeologie met elkaar te maken? Al deze zaken spelen een rol in het oeuvre van de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben.
DAYBREAK IN GAZA 2

Geschiedenis, Oorlog, Politiek

Stories of Palestinian Lives and Cultures

Daybreak in Gaza

A crucial contribution to contemporary debates surrounding the Israeli-Palestinian conflict in light of its recent escalation in October 2023. It echoes Edward Said’s 1984 essay, ‘Permission to Narrate’, which criticizes the censoring of the Palestinian perspective and reclaims the right of Palestinians to tell their side of the story.
Ali Smith Gliff ig

Literatuur, Politiek, Samenleving

Ali Smith

Gliff

Het boek van Smith kruipt onder je huid, omdat de wereld in Gliff niet zo erg ver van de onze ligt. De surveillancestaat die in het boek wordt beschreven doet denken aan praktijken die in verschillende landen al op grote schaal worden gebezigd.
Der lange Schatten

Cultuur, Geschiedenis, Politiek, Samenleving

László F. Földényi

Der lange Schatten der Guillotine

Met zijn boek toont de Hongaarse cultuurhistoricus László Földényi de geboortepijnen van een nieuw en vooruitstrevend tijdperk dat zich wil lostrekken, vaak met geweld, van het oude.
Plato A Civic Life

Biografie, Cultuur, Filosofie

Carol Atack

Plato: A Civic Life

Lezen over Plato’s leven blijft als het leggen van een puzzel waaruit het midden ontbreekt. In de biografie van Atack lezen we over opvoeding in het oude Athene, een cultuurgeschiedenis van de Atheense adolescent, een minutieus overzicht van bronnen rondom Socrates’ proces, veroordeling en gedwongen zelfmoord, en over de opkomst van de spanning tussen retorisch vernuft en filosofische waarheidsdrang in politiek en het openbaar spreken.
Kaplan 1

Filosofie, Geschiedenis, Politiek

Robert D. Kaplan

De geopolitieke tragedie

Volgens Kaplan ontbreekt het Amerikaanse beleidsmakers aan een ‘tragische geest’, die hen had kunnen behoeden voor de hoogmoed en zelfoverschatting die de VS naar Irak leidden. Hij stelt dat een voorzichtiger en terughoudender buitenlandbeleid, gebaseerd op een tragisch wereldbeeld, ontelbare mensenlevens had kunnen redden.
Kruk-vierkant

Europa, Politiek, Samenleving

Marijn Kruk

Opstand

In zijn boek onderzoekt Kruk een bont gezelschap van radicaal-rechtse denkers, politici en activisten die zich tegen de moderne liberale democratie keren.
DE BRUIJN 2

Europa, Geschiedenis, Politiek

Tom de Bruijn

Hoogmoed en onmacht

De constante spanningen tussen nationale en Europese belangen, bevoegdheden en besluitvormingsprocedures, maken het buitengewoon lastig om een coherente strategie op te stellen en uit te voeren. Dat maakt De Bruijns boodschap misschien enigszins bedrukkend, maar zeker niet minder belangrijk. Zonder politieke hervormingen zal Europa nooit een grootmacht worden en haar lot in eigen handen kunnen nemen.
Sartre-vierkant

Cultuur, Filosofie, Humanisme

Jean-Paul Sartre

Existentialisme is humanisme

Existentialisme is een levensfilosofie die gaat over ons concrete, alledaagse bestaan, maar het is ook een kritische filosofie die geen genoegen neemt met onze vastgeroeste denkbeelden over dit bestaan. Dat maakt Existentialisme is een humanisme het waard om gelezen te worden.
Kundera-vierkant

Cultuur, Geschiedenis, Politiek

Milan Kundera

Een gekidnapt Westen

West-Europeanen waren vergeten, betoogde Kundera, dat Europa niet alleen bestond uit de Europese instituties en politiek, maar vooral uit een culturele eenheid, een geestelijke notie, een ideaal. De Sovjetbezetting was niet alleen een politieke ramp, maar ook een aanval op de Europese beschaving.  
Plaatje 2

Giuseppe Tomasi di Lampedusa

De tijgerkat

‘Als we willen dat alles blijft zoals het is, zal alles moeten veranderen’, merkt de onstuimige Tancredi op. De vraag is natuurlijk wat zal moeten veranderen – en wie daar uiteindelijk de prijs voor betaalt.
Pamuk-ig

Orhan Pamuk

Het museum van de onschuld

Een prachtig universeel verhaal over mensen die een verloren verleden bewaren en bezitten: een verhaal over nostalgie in de diepste betekenis van het woord. 
Smeijsters.insta

Henk Smeijsters

Hoe je een beter mens wordt

Smeijsters wil helpen om meer handen en voeten te geven aan wat we allemaal zelf ook al wel willen, namelijk ‘een beter mens worden’. Dit boek biedt hulp om dat grote maar onvermijdelijk vage ideaal van een deugdzaam leven te differentiëren naar allerlei domeinen van het handelen.
Lauwerys.ig

Biografie, Literatuur

Kris Lauwerys

Van licht naar duisternis

Van Kris Lauwerys’ hand verscheen onlangs ‘Van licht naar duisternis’. Het boek verhaalt over de rijke levens van Milena Jesenská, Veza Canetti en Emilie Flöge; geleefd en herinnerd in de schaduw van hun mannelijke tijdsgenoten.
Auden-ig

Poëzie

W.H. Auden

Tijdelijke helden

De nieuwste vertaling van W.H. Auden door Han van der Vegt biedt een hedendaagse ingang in het veelzijdige werk van deze moderne dichter.